سیستم تشکیل دهنه همان سیستم کنترل نخ تار می باشد که هر ماشين بافندگي ،از سيستمي براي كنترل نخ تار بهره مي گیرد. ميل ميلک های کنترل كننده نخ تار كه از طرح بافت پيروي می كنند ، در داخل قابي به نام ” وَرد ” قرار مي گيرند . براي هر دسته از نخ هاي تار كه طرح متفاوتی را به وجود مي آورند ،بايد وَرد مناسبي در نظر گرفته شود . در حالتي كه بافت هر نخ تار متفاوت باشد ،به سيستم ژاكارد براي كنترل نخ هاي تار نياز داريم .
چهار سيستم تشکیل دهنه براي حركت نخ هاي تار وجود دارد :
• مكانيزم ميل لنگي
• مكانيزم بادامكي
• مكانيزم دابي
• مكانيزم ژاكارد
در مكانيزم های ميل لنگی ، بادامك و دابی ، وَردها را كنترل مي كنند ، اما سيستم ژاكارد كنترل هر نخ تار را به عهده دارد . روي هر نوع ماشين بافندگي هر كدام از مكانيزم هاي فوق را مي توان نصب نمود . سيستم هاي دابي و ژاكارد می توانند مكانيكي و يا الكترونيكی باشند. جدول زیر ويژگی های اصلی سيستم های های تشكيل دهنه را نشان می دهد.
مكانيزم ميل لنگي : (Crank (Treadle) Shedding)
در اين سيستم كه ساده ترين و ارزان ترين مكانيزم تشكيل دهنه مي باشد ، حركت وردها توسط محور ميل لنگ ماشين بافندگي تامين مي شود . ورد از طريق يك اهرم بازوئي و يك پين به يك چرخ دنده متصل است ، به ازاء هر دو ميل لنگ ، چرخ دنده به اندازه نصف دور مي چرخد در هر سيكل بافندگي وردها جاي خود را عوض مي كنند ،در نتيجه اين سيستم فقط براي بافت تافته و مشتقات آن استفاده مي شود . همچنين در ماشين هاي ايرجت و واترجت كه با سرعت هاي بالا كار مي كنند استفاده مي گردد .
مكانيزم تشكيل دهنه بادامكی : (Cam Shedding)
بادامك ها ، حركت چرخشي دارند تا با توجه به طرح بافت ، وَردها را به بالا يا پايين حركت دهند . يك سيستم بادامكي معمولي مي تواند حداكثر 12 ورد را حركت دهد . مكانيزم هاي تشكيل دهنه بادامكي نسبتا ساده هستند و هزينه نگهداري و طراحي آنها ارزان است، براي بافت هاي بدون خطاي طراحي قابل اعتماد بوده و سرعت ماشين بافندگي را نيز محدود نمي كنند . براي بافتن طرح تافته يك جفت بادامك لازم است . نقطه ضعيف اصلي مكانيزم هاي تشكيل دهنه بادامكي ، محدود بودن امكانات طراحي آنهاست ، كمبود ديگر آنها اين است كه هنگام تعويض طرح بافت ، معمولا لازم است تا بادامك هاي تعويض يا دوباره چيده شوند ،اين كار زمان بر بوده و براي تعويض هواي متوالي طرح عملي نيست .
در سيستم هاي بادامكي ، از ابزارهاي تراز اتوماتيك ورد براي ايجاد يكنواخت كشش روي نخ هاي تار به هنگام توقف ماشين ،و رفع عيوب خط شروع بافت استفاده مي كنند. بادامك ها معمولا از فولاد سخت ساخته مي شوند و در ماشين هاي مدرن ، تمام قسمتهاي متحرك مكانيزم بادامكي را در داخل يك حمام روغن قرار مي دهند .
نرم افزار طراحی بافت پارچه کارت دابی الکترونیک
مكانيزم تشكيل دهنه دابي : (Dobby Shedding)
مكانيزم هاي دابي پيچيده تر از سيستم هاي بادامكي مي باشند و معمولا هزينه هاي اوليه و سرويس و نگهداري بالایی دارند . آنها مي توانند تا 14 ورد را فرمان دهند ولي راپورت پودي ، نامحدود مي باشد . مكانيزم هاي دابي براي توليد پارچه هاي بدون عيب و ايراد ، از بادامكها مطمئن ترند .
در مكانيزم هاي دابي اساسا دو كاركرد مجزا وجود دارد :
1 -انتقال قدرت
2 -اتصال وردها به منبع قدرت و جدا كردن وردها از آن در زمان مناسب
مكانيزم دابي به سه دستي منفي، مثبت و روتاري تقسيم مي شوند ،همچنين می توانند مكانيكي يا الكترونيكي باشند . در یک پست جداگانه به انواع مکانیزم دابی می پردازیم.
مکانیزم تشکیل دهنه ژاکارد : (Jacquard)
طرح مکانیزم تشکیل دهنه ژاکارد محدودیت ندارد و هر چند ساده به نظر می رسد اما از بخش های زیادی تشکیل شده است و نصب و نگهداری آن نسبتاً گران است. از نظر تولید پارچه های بدون عیب، مکانیزم های ژاکارد بیش از دابی و بادامک قابل اطمینان اند.
ماشین های ژاکارد بالاترین سطح کنترل نخ های تار را دارند و این به خاطر کنترل جداگانه یا گروهی نخ های تار در عرض بافت پارچه است. این ماشین ها می توانند پیچیده ترین طرح ها را از قبیل تصاویر در پارچه های تاری- پودی ببافد. ماشینهای ژاکارد می توانند با مکانیزم های یک بالا بر یا دو بالا بر به صورت مکانیکی یا الکترونیکی کار کنند؛ هر چند ماشین های جدید همه دو بالابر هستند. اخیراً از ژاکاردهای بسیار مدرن با سیستم های الکترونیکی برای وارد کردن داده های مربوط به طرح بافت استفاده می کنند.
